Thursday, June 9, 2016

Turunan Trigonometri Pengertian dan Contoh Soal

Definisi


Turunan atau Derivatif dalam ilmu kalkulus merupakan pengukuran terhadap bagaimana fungsi berubah seiring perubahan nilai input.
Proses dalam menemukan turunan disebut diferensiasi.
·         y' adalah simbol untuk turunan pertama
·         y’’ adalah simbol untuk turunan kedua
·         y’’’ adalah simbol untuk turunan ketiga
·         dst
·         simbol lainnya selain y’ dan y’’ adalah  http://latex.codecogs.com/gif.latex?%5Cfrac%20%7Bdy%7D%7Bdx%7D dan http://latex.codecogs.com/gif.latex?%5Cfrac%20%7Bd%5E2y%7D%7B%28dx%29%5E2%7D

Untuk menentukan turunan trigonometri sama dengan konsep awal mencari turunan
Dimana http://latex.codecogs.com/gif.latex?%5Clim_%7Bh%5Crightarrow%200%7D%20%5Cfrac%7Bf%28x+h%29-f%28x%29%7D%7Bh%7D maka hasilnya :
Turunan Trigonometri dasar
y = sin x maka y’ = cos x
y = cos x maka y’ = – sin x
y = tan x maka y’ = sec2 x
y = cot x maka y’ = -csc2 x
y = sec x maka y’ = sec x tan x
y = csc x  maka y’ = -csc x cot x

Sifat-sifat
y = uv  maka y’ = u’v + uv’

http://latex.codecogs.com/gif.latex?%5Cdpi%7B100%7D%20%5Cfn_jvn%20y%3D%5Cfrac%7Bu%7D%7Bv%7D  maka http://latex.codecogs.com/gif.latex?%5Cdpi%7B100%7D%20%5Cfn_jvn%20y%27%3D%5Cfrac%7Bu%27v-uv%27%7D%7Bv%5E%7B2%7D%7D


Contoh soal 1

Turunan pertama dari y = sin 2x adalah ….
Jawab :
y = sin 2x = 2 sin x cos x
maka u = 2 sin x  dan v = cos x
sehingga u’ = 2 cos x dan v’ = – sin x
maka bisa ditulis
y = uv
dan
y’ = u’v + uv’
y’ = 2 cos x cos x + 2 sin x (- sin x)
y’ = 2 cos2 x – 2 sin2 x
y’ = 2 (cos2 x – sin2 x)
y’ = 2 cos 2x

Dengan cara yang sama bisa kita simpulkan
y = cos 2x maka y’ = – 2 sin 2x
Secara umum bisa kita tulis
y = sin ax maka y’ = a cos ax
y = cos ax maka y’ = – a sin ax
y = tan ax maka y’ = a sec2 ax
y = cot ax maka y’ = – a csc2 ax
y = sec ax maka y’ = a sec ax tan ax
y = csc ax  maka y’ = – a csc ax cot ax

Contoh Soal 2

Tentukan turunan pertama dari
http://latex.codecogs.com/gif.latex?%5Cdpi%7B100%7D%20%5Cfn_jvn%20y%3D%5Cfrac%7B5%5Csin%203x+%204%7D%7B2%5Csin3x%20+%206%7D
Jawab :
u = 5 sin 3x + 4 maka u’ = 15 cos 3x
v = 2 sin 3x + 6 maka v’ = 6 cos 3x
http://latex.codecogs.com/gif.latex?%5Cdpi%7B100%7D%20%5Cfn_jvn%20y%27%3D%5Cfrac%7Bu%27v-uv%27%7D%7Bv%5E%7B2%7D%7D
http://latex.codecogs.com/gif.latex?%5Cdpi%7B100%7D%20%5Cfn_jvn%20y%27%3D%5Cfrac%7B15%5Ccos3x%282%5Csin%203x%20+%206%29-%285%5Csin%203x%20+%204%29%286%5Ccos%203x%29%7D%7B%282%5Csin%203x%20+%206%29%5E%7B2%7D%7D
http://latex.codecogs.com/gif.latex?%5Cdpi%7B100%7D%20%5Cfn_jvn%20y%27%3D%5Cfrac%7B30%5Csin3x%5Ccos3x+90cos3x-30%5Csin3x%5Ccos3x-24%5Ccos3x%7D%7B%282%5Csin%203x%20+%206%29%5E%7B2%7D%7D
http://latex.codecogs.com/gif.latex?%5Cdpi%7B100%7D%20%5Cfn_jvn%20y%27%3D%5Cfrac%7B66%5Ccos%203x%7D%7B%282%5Csin%203x%20+%206%29%5E%7B2%7D%7D

Teorema Rantai

y = sin p(x) maka y’ = cos p(x).p'(x)
y = cos p(x) maka y’ = – sin p(x).p'(x)
y = tan p(x) maka y’ = sec2 p(x).p'(x)
y = cot p(x) maka y’ = -csc2 p(x).p'(x)
y = sec p(x) maka y’ = sec p(x) tan p(x).p'(x)
y = csc p(x) maka y’ = -csc p(x) cot p(x).p'(x)

Contoh Soal 3

f(x) = (x3 – 4x2 + 6x – 7)8 maka f ‘(x) = …
Jawab :
f ‘(x) = 8(3x2 – 8x + 6) (x3 – 4x2 + 6x – 7)7 

Contoh Soal 4

f(x) = sin9 x maka f ‘ (x) = …
Jawab :
f(x) = 9 sin8 x cos x

Contoh Soal 5

f(x) = 3 cos x maka f ' ( π/2) = ...
Jawab :
f(x) = 3 cos x
f '(x) = 3 (−sin x)
f '(x) = −3 sin x
π=180
Untuk x = π/2 diperoleh nilai f '(x)
f '(π/2) = −3 sin ( π/2) = −3 (1) = −3

0 comments:

Post a Comment